شناسایی مولفه‌های نظارتی راهبران آموزشی و تربیتی مدارس ابتدایی به منظور ارائه الگوی جامع برای آموزش‌وپرورش دولتی ایران

چکیده

هدف: نظارت و راهنمایی در آموزش‌وپرورش نقش مهمی در کاهش مشکلات و ارتقای عملکردها دارد. بنابراین، هدف این مطالعه شناسایی مولفه‌های نظارتی راهبران آموزشی و تربیتی مدارس ابتدایی به منظور ارائه الگوی جامع برای آموزش‌وپرورش دولتی ایران بود.     روش: با توجه به هدف، این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی از نوع کیفی بود. جامعه پژوهش اساتید رشته علوم تربیتی و خبرگان آموزش‌وپرورش استان هرمزگان بودند که طبق اصل اشباع نظری تعداد 12 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری هدفمند به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش حاضر فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود که روایی مصاحبه‌ها با روش مثلث‌سازی تایید و پایایی آنها با روش ضریب توافق بین دو کدگذار 80/0 محاسبه شد. داده‌ها با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم‌افزار MAXQDA تحلیل شدند.     یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که مولفه‌های نظارتی راهبران آموزشی و تربیتی مدارس ابتدایی به منظور ارائه الگوی جامع برای آموزش‌وپرورش دولتی ایران شامل 53 مفهوم، 14 مولفه و 8 مقوله بود. در الگوی مذکور مقوله‌ها شامل رهبری در بهسازی آموزشی (شامل مولفه‌های شناخت مشکلات و بهبود آموزشی)، رهبری در بهسازی برنامه‌درسی (شامل مولفه‌های استراتژی حرفه‌ای و مهارت‌های حرفه‌ای و اجتماعی)، رهبری در بهسازی کارکنان (شامل مولفه‌های اخلاق‌مداری حرفه‌ای، اخلاق مداری روابطی و مهارت‌های تفکر انتقادی)، مهارت نظری و علمی (شامل مولفه‌های آشنایی با تئوری و توانمندی عملی)، مهارت فنی و فناوری (شامل مولفه‌های سواد رسانه‌ای و بهبود فنی و فناوری)، مهارت اخلاقی و حرفه‌ای (شامل مولفه هدفمند و تلاشگر)، مهارت مدیریت و رهبری (شامل مولفه اقتدارگرا) و مهارت ارتباطی (شامل مولفه روابط دوستانه و قابل اعتماد) بودند. در نهایت، الگوی جامع نظارتی راهبران آموزشی و تربیتی مدارس ابتدایی برای آموزش‌وپرورش دولتی ایران ترسیم شد.     نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه و الگوی جامع نظارتی طراحی‌شده برای راهبران آموزشی و تربیتی مدارس ابتدایی برای آموزش‌وپرورش دولتی ایران، می‌توان گام موثری در جهت بهبود وضعیت سازمان آموزش‌وپرورش ایران برداشت.