طراحی بسته آموزشی خودآگاهی نسبت به توانمندی‌های فردی و پذیرش خویشتن مبتنی بر نظریه انتخاب و اثربخشی آن بر رضایت از تحصیل دانش‌آموزان

چکیده

هدف: هدف این مطالعه طراحی بسته آموزشی خودآگاهی نسبت به توانمندی‌های فردی و پذیرش خویشتن مبتنی بر نظریه انتخاب و اثربخشی آن بر رضایت از تحصیل دانش‌آموزان بود.

روش‌شناسی: این مطالعه آمیخته اکتشافی بود. جامعه پژوهش در بخش اول مرحله کیفی پژوهش‌های مرتبط با حیطه پژوهش بودند که تعداد 19 پژوهش به‌عنوان نمونه انتخاب و در بخش دوم مرحله کیفی 16 نفر از خبرگان بودند که برای تعیین شاخص‌های روانسنجی بسته آموزشی با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه پژوهش در بخش کمّی دانش‌آموزان دختر متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 3-1402 بودند که 40 دانش‌آموز با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای مرحله‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی یادداشت‌برداری از پژوهش‌ها و میزان موافقت خبرگان با شاخص‌های بسته آموزشی و در بخش کمّی پرسشنامه رضایت از تحصیل (لنت و همکاران، 2017) بود. داده‌های این پژوهش در بخش کیفی با روش تحلیل مضمون در نرم‌افزار MAXQDA-2018 و در بخش کمّی با روش‌های تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS-24 تحلیل شدند.

یافته‌ها: یافته‌های بخش کیفی نشان داد که بسته آموزشی خودآگاهی نسبت به توانمندی‌های فردی و پذیرش خویشتن مبتنی بر نظریه انتخاب برای 8 جلسه 60 دقیقه‌ای با شش مقوله اصلی شامل کسب مهارت خودآگاهی و هدف‌گذاری، برقراری ارتباط مناسب و موثر، پذیرش خویشتن و بهبود تصمیم‌گیری، تقویت قدرتمندی و مقابله با هیجان‌های منفی، تقویت آرام‌سازی و مقابله با احساس‌های ناخوشایند، افزایش رضایت‌مندی و تقویت بهزیستی ذهنی و تقویت توانمندی‌های فردی طراحی و اعتبار بسته آموزشی تایید شد. همچنین، یافته‌های بخش کمّی نشان داد که بسته آموزشی خودآگاهی نسبت به توانمندی‌های فردی و پذیرش خویشتن مبتنی بر نظریه انتخاب باعث افزایش هر سه مولفه رضایت از تحصیل دانش‌آموزان شامل رضایت از کیفیت آموزشی، رضایت از یادگیری و پیشرفت تحصیلی و رضایت از ارزیابی و پیشرفت تحصیلی در مرحله پس‌آزمون شد و نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ شد (05/0P<).

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های این مطالعه، مشاوران و دبیران می‌توانند از بسته آموزشی مذکور برای بهبود ویژگی‌های مرتبط با تحصیل بهره ببرند.